Podstawowa różnica pomiędzy parabankiem a bankiem zawiera się już przy samym określeniu definicji obu podmiotów. Szczegółową różnicę wyznacza zaś samo prawo. Parabank nie posiada prawnej definicji podczas gdy bank jest definiowany jako osoba prawna.
Definicja parabanku
Parabanki nie posiadają spójnej, jednolicie wyznaczonej definicji. Właściwie każdy sam może określić czym parabank jest, a czym nie jest i jakie posiada prawa oraz obowiązki. Prawo w żaden sposób nie odnosi się do działalności firm pożyczkowych. W ogólnym rozumieniu parabanki są podmiotami, które prowadzą działalność podobną do banków, ale nie podlegają prawu bankowemu. Ich działalność nie jest opisana w żadnym oddzielnym prawie, a swoje usługi świadczyć mogą na podstawie zapisów prawa cywilnego.
Cechy banków
Jak więc definiować możemy sam bank? Bank to:
- osoba prawna wykonująca działalność gospodarczą
- instytucja podlegająca prawu bankowemu
- instytucja świadcząca czynności bankowe sensu stricto i sensu largo
- instytucja zaufania publicznego
- instytucja kierująca się rekomendacją T
- instytucja podlegająca Komisji Nadzoru Finansowego
- instytucja chroniona przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Wszystkie wymienione powyżej cechy nie dotyczą parabanków. W takim świetle parabanki najlepiej byłoby zdefiniować jako prywatne firmy świadczące usługi finansowe, w szczególności zaś udzielające (najczęściej krótkoterminowych) pożyczek.
Porównujemy dla Państwa usługi świadczone przez banki oraz parabanki. Co jest lepsze?
Czynności bankowe sensu stricto
Prawo bankowe określa wszystkie czynności i usługi banku, które może on proponować swoim klientom. Dzielą się one na dwa rodzaje:
- czynności bankowe sensu stricto
- czynności bankowe sensu largo
Jest to dla nas niezwykle ważne z tego względu, że podział ten pokazuje wyraźną różnicę pomiędzy bankami a parabankami. Banki mogą wykonywać czynności bankowe sensu stricto i sensu largo, parabanki zaś mogą wykonywać jednie czynności bankowe sensu largo.
Poniższe usługi bankowe zarezerwowane są jedynie dla banków:
- emitowanie papierów wartościowych
- przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych
- wydawanie pieniądza elektronicznego
- czynności związane z udzielaniem gwarancji oraz otwieraniem akredytyw
- udzielanie kredytów bankowych
- prowadzenie rachunków bankowych
- przyjmowanie wkładów pieniężnych i prowadzenie rachunków dla tych wkładów
Czynności bankowe sensu largo
Z podanych powyżej definicji wynika, że parabanki i firmy pożyczkowe mogą wykonywać jedynie czynności bankowe sensu largo, do których zaliczamy:
- udzielenia pożyczek
- operacje związane z czekami
- operacje związane z wekslami
- wydawanie kart płatniczych
- operacje na wierzytelnościach pieniężnych
- udzielanie i potwierdzanie poręczeń
- operacje związane z wartościami dewizowymi
- udostępnianie skrytek sejfowych
- przechowywanie papierów wartościowych
- operacje zlecone związane z emisją papierów wartościowych
- pośrednictwo w przekazach pieniężnych
Istotną różnicę zauważa się także w samym nazewnictwie. Słowo „bank” zarezerwowane jest przez prawo jedynie dla banków. Identycznie rzecz ma się ze słowem „kredyt”. Zgodnie z prawem firmy pożyczkowe mogą udzielać jedynie pożyczek, nie mogą jednak udzielać kredytów.
